کتاب تذکره الخطاطین تالیف میرزا سنگلاخ خراسانی که در اول تیرماه سال 1388 توزیع آن آغاز شده بوده ،چاپ اول آن به پایان رسیده و مقدمات چاپ دوم(با ویرایش مقدمه واضافه شدن چهار صفحه عکس رنگی در 976 صفحه) دردستور کار و برنامه ریزی قرارگرفته است، …..اخیراً سفری به شهرستان تبریز داشتم و این اثر را خدمت آقای علی اکبر دیانت استاد تاریخ که در باره ی عثمانیان مقالات زیادی را منتشر نموده اند ارایه دادم،ایشان از مشاهده کتاب شگفت زده شدند و گفتند با بنیادی که دائره المعارف آذربایجان را تالیف وتدوین می کند و همچنین بنیاد عثمانی همکاری دارند و از چنین منبعی با قدمت 170 ساله در بارهِ ی آذربایجان و دولت عثمانی و…. اطلاع نداشته اند و آن را ارزشمندو انتشار آن را قابل تقدیر دانستند، مدیر موزه ی تاریخ شهرداری تبریزپس از مشاهد کتاب با تعجب و تحسین تحقیق و نشر این کتاب را ستودند،معاون فرهنگی هنری اداره کل ارشاد اسلامی تبریز از مشاهده کتاب بسیار خوشحال و خرسند بنظر رسیدند و ضمن تبریک به محقق و ناشر آن را قابل تقدیر دانستند، با عنایت به این که اطلاع رسانی جامعی از کتاب مذکور برای اشخاص حقیقی و حقوقی مانند صاحبان کتاب خانه های شخصی، مراکزی که دائره المعارف استان های کشور و تاریخ آن را تالیف می کنند، دانشگاه های ادبیات و تاریخ سراسر کشور، حوزه های علمیه و…..مفید و ضروری بنظر می رسد، مرا برآن داشت تا فهرست عناوین کتاب را از طریقوب سایتمنتشر نمایم و در همین جا از کسانی که مایل به سرمایه گذاری برای چاپ دوم این اثر دارند دعوت به همکاری نمایم.
علاقه مندان به مشارکت از طریق همین سایت و تلفنهایی که ذکر شده می توانند تماس بگیرند.
مقدمه
دیباچة کتاب:15
غلط نامة دیباچه:………………………………………………………… 30
شرح حال قُدمای خوش نویسان
ابوعلی محمد حسین ابن مقلة فارسی …………………………………………33
ابوالحسن علی بن هلال معروف به ابن بوّاب …………………………………..35
محمد ابن خازن …………………………………………………………36
خواجه ابوالعال …………………………………………………………36
خواجه جمال الدین یاقوت…………………………………………………37
خواجه اسمعیل ابن الحماد الجوهری ملقب به افتخار الاشراف ………………….42
خواجه میر علی تبریزی ………………………………………………….58
ملا عبدالله طبّاخ هروی …………………………………………………65
خواجه میر علی هروی ، ملقب به استاد ……………………………………..67
میرزا بایسنقر…………………………………………………………..77
خواجه میر عبدالله………………………………………………………84
ملا عبد الباقی تبریزی……………………………………………………91
میر باقر ملقب به ذوالکمالین ………………………………………………99
میر عیدی نیشابوری …………………………………………………….107
ملا علا بیک ملقب به جمال الملک …………………………………………..108
مولانا سلطانعلی مشهدی ………………………………………………….115
شیخ امیر محمد ملقب به بدر الدین …………………………………………128
شت شفیعا ملقب به مقتدای اعظم ……………………………………………138
میر سید احمد مشهدی مشهور به غزال العین …………………………………158
ملا غیاث الدین محمد سبزواری …………………………………………..168
حکیم جعفر هروی ……………………………………………………..168
ملا اظهر هروی ………………………………………………………175
مولانا معروف خطاط ……………………………………………………182
مولانا سیمی نیشابوری ملقب به ذئ الکرامتین ……………………………….189
ملا بابا شاه ملقب به رئیس الروساء…………………………………………201
امیر مالک دیلمی ……………………………………………………….210
خواجه محمود ابن اسحق نیشابوری ملقب به عین الزمان ………………………..217
میر محمد اسفراینی ملقب به زره …………………………………………225
ملا محمد حسین تبریزی ملقب به مهین استاد………………………………… 226
ملا رضا عباسی ملقب به شاه نواز …………………………………………240
امیر خلیل قلندر هروی ………………………………………………… 257
ملا بدیع الزمان تبریزی ملقب به نیک نکار ………………………………… 275
میر عماد قزوینی ملقب به عماد الملک ……………………………………. 281
میر ابراهیم ابن میر عماد …………………………………………….. 298
گوهرشاد صبیة میر عماد ……………………………………………… 308
نصیحت نامة ای که میرعماد به صبیة خود گوهرشاد نوشته……………………315
میر رشیدا ملقب به خلیفه اعظم خواهر زاده میر عماد ………………………. 316
میر رشیدا همشیره زادة میر عماد……………………………………….. 322
میر عبد الرزاق همشیره زادة میر عماد ………………………………….. 325
میر یحیی همشیره زادة میر عماد………………………………………. 335
میر محمد علی داماد میر عماد ………………………………………….. 348
میر محمد امین نوادة میر عماد ………………………………………….. 362
میرزا نورا ولد صدرا الشریعه…………………………………………. 375
محراب بیک قزوینی …………………………………………………. 395
غلط نامة…………………………………………………………………406
در بیان سیر و سیاحت های میرزا سنگلاخ خراسانی……………………………..409
مقدمه:
فصل اول : فواید سیاحت و بیان سیر برخی از کشخر خراسان و کشور ترکستان ……………………………………………….413
سیاحت طوس( کشور خراسان)…………………………………………..421
سیاحت شهر هرات ( کشور خراسان)…………………………………………..422
در احوال قصبة قندهار ( کشور خراسان)…………………………………………..424
در احوال کورة کابل ( کشور خراسان)…………………………………………..427
سیاحت شهر بخارا(اقلیم ترکستان)…………………………………………………….. 428
سیاحت خطة خوارزم( کشور ماوراء النهر)……………………………………………………431
سیاحت جُندِ خُجند(مملکت توران)………………………………………………. …..437
سیاحت شار سمرقند (مملکت توران)………………………………………………. …..441
سیاحت شهر سمرقند (اقلیم ترکستان)………………………………………………. …..444
سیاحت بلدان خراسان (کُشخر خراسان)………………………………….. 446
سیاحت مشهد مقدس (کُشخر خراسان)…………………………………..447
فصل دوم: در بیان سیاحت برخی از ممالک ایران و وقایع آن ……………450
سیاحت ولایت زابلستان(مملکت سیستان)……………………………………451
سیاحت دسکري زابلستان(مملکت سیستان)……………………………………. 452
سیاحت خاک پاک نیمروز (مملکت سیستان)……………………………………453
سیاحت شهر مرو ( کشور خراسان)…………………………………………..454
سیاحت مدینة مرو ( کشور خراسان)…………………………………………..455
سیاحت شهر نیشابور (اقلیم خراسان)…………………………………………………… 456
سیاحت خاوران سرخس (اقلیم خراسان)……………………………………………………459
سیاحت شهر استر آباد (مملکت کرکان)………………………………….. 462
سیاحت تون و طبس ( کشور خراسان)…………………………………………..465
سیاحت تون وطبس و بیرجند ( کشور خراسان)…………………………………………..466
سیاحت دار الامان کرمان (سرحد بین عراق و خراسان) ……………………………………468
سیاحت دارالعباد یزد (سرحد بین عراق و خراسان) ……………………………………472
سیاحت دار الاشراف شیراز (اقلیم فارس)…………………………………. 476
سیر دارلعلم شیراز( مملکت فارس)………………………………………………478
تماشای شهر شیراز(کشور فارس) …………………………………………………… 480
کشت وگزار بندرات (ملحقات فارس)…………………………………………………… 481
کشت و گزار شهر نی ریز(مملکت فارس) ……………………………………………….. 482
سیاحت شهر شُشتر (ولایت خوزستان)……………………………………………………. 483
سیر دسکرة اصفهان ( اقلیم عراق عجم)……………………………………………….. 485
تماشای شارستان صفهان (کشور عراق عجم)……………………………………………….. 487
گشت وگزار شهر اسبهان (کشخر عراق عجم)………………………………………………. 489
سیاحت تهامة طهران (مملکت عراق عجم)…………………………………………………… 491
سیاحت تهمة طهران (خطةعراق عجم)…………………………………………………… 493
تماشای شهر طهران( اقلیم عراق عجم)……………………………………………..495
گشت وگزار دسکرة ری(کشور عراق عجم)………………………………………………..497
سیاحت شارسان طهران (کشخر عراق عجم)………………………………………………… 499
تماشای شهر قم (خطةعراق عجم)………………………………………………………..501
سیر بلدة قم (اقلیم عراق عجم)………………………………………………………….. 503
گشت و گزار شار کاشان (مملکت عراق عجم)………………………………………………. 505
تماشای شهر کاشان (خطة عراق عجم)……………………………………………………. 507
سیاحت ماه مازندران (دارالمرز طبرستان)…………………………………………………… 509
سیر ماه مازندران (دارالمرز طبرستان)……………………………………………………511
تماشای شار رشت (مملکت طبرستان)……………………………………………………… 512
سیاحت شهر قزوین (اقلیم عراق عجم)…………………………………………………………..516
سیردار السلطنة قزوین (اقلیم عراق عجم)…………………………………………………………..518
سیاحت قصبة قزوین(خطةعراق عجم) ……………………………………………………519
تماشای شهر قزوین (ولایت عراق عجم)……………………………………………………. 521
تماشای شهر شهین (زنجان)(سرحد عراق وآذربایجان)…………………………………………….. 522
سیاحت تهامة همدان(اقلیم عراق عجم)……………………………………………………. 526
سیر شهر همدان(مملکت عراق عجم)……………………………………………………… 529
گشت و گزار شهر بروجرد (کشور عراق عجم)…………………………………………….. 532
تماشای شهر بروجرد(کشخر عراق عجم) …………………………………………………. 534
سیاحت نهاوند و توسرکان ( اقلیم عراق عجم) ……………………………………………. 537
سیاحت کزاز و ملایر(اقلیم عراق عجم)…………………………………………………. 538
سیاحت شهر قرمیسین (کرمانشاه)(اقلیم عراق عجم)………………………………………. 539
سیاحت شهر کرمانشاهان (اقلیم عراق عجم)……………………………………………….540
فصل سوم: در بیان سیاحت عربستان و کردستان و……………………………………..543
سیر شهر بغداد(کشور عراق عرب) ………………………………………………………. 543
تماشای بلده بغداد (مملکت عراق عرب)…………………………………………………….. 545
زیارت کاظمین علیهما السلام (مملکت عراق عرب)……………………………………………………..546
گشت و گزار شهر بغداد( کشخر عراق عرب)……………………………………………………..547
زیارت کربلای معلّی ( اقلیم عراق عرب)……………………………………………………..550
زیارت نجف اشرف ( کشور عراق عرب)……………………………………………………..554
زیارت حضرت صاحب الامر (عج) (کشور عراق عرب)……………………………………………………..561
تماشای مداین (خاک عراق عرب)……………………………………………………..566
سیاحت شهر مداین (اقلیم عراق عرب)……………………………………………………..572
سیر سنة اردلان (ولایت کردستان) ……………………………………………………… 573
تماشای شهر سنة (مملکت کردستان)…………………………………………………….. 575
سیاحت سنة (صفحات کردستان)………………………………………………………….. 577
سیاحت شهر مراغه(صفحات آذربایجان)…………………………………………………… 578
گشت وگزار شهر مراغه (مملکت آذربایجان)…………………………………………….580
تماشای شهر مراغه (اقلیم آذربایجان) …………………………………………………… 582
سیاحت شهر تبریز (کشور آذربایجان)……………………………………………………. 583
سیر شهر تبریز(مملکت آذربایجان) …………………………………………………….. 585
تماشای شهر تبریز (صفحات آذربایجان)…………………………………………………… 587
سیر بلدة ارومیه (کشور آذربایجان) …………………………………………………….. 590
گشت و گزار ارومیه(کشخر آذربایجان) ………………………………………………….. 593
تماشای شهر ارومیه (اقلیم آذربایجان)………………………………………………….. 595
سیاحت ارومیه (کشخر آذربایجان) …………………………………………………..596
سیاحت شهر خوی (مملکت آذربایجان) ……………………………………………………..597
سیر بلدة خوی(کشور آذربایجان) ……………………………………………………..599
فصل چهارم : در بیان اقلیم روم و مملکت مصرو…………………………….602
تماشای شهر خوی (اقلیم آذربایجان)…………………………………………………..602
تماشای ارزنة الروم (اقلیم دلگشای روم)…………………………………………………… 603
سیاحت ارزنة الروم(مملکت دلگشای روم)…………………………………………………607
سیر اسکلة طرابزان (کشخر دلگشای روم)…………………………………………………608
تماشای شهر اسلامبول (کشخر دلگشای روم)…………………………………………………611
سیر قصبة قسطنطنیة(کشخر دلگشای روم)…………………………………………………613
سیاحت شهر اسلامبول (اقلیم فرح زای روم)…………………………………………………. 621
سیاحت بلدة برسه(اقلیم فرح زای روم)………………………………………………….622
سیاحت شهر ازمیر (مملکت فرح زای روم)………………………………………………….627
سیر اسکلة اسکندریه (کشخر عربستان)………………………………………………….. 633
سیاحت اسکلة اسکندریه (مملکت عربستان)…………………………………………………..635
سیاحت مدینة مصر (کشور فرح زاری عربستان)…………………………………………………..638
تماشای شار مصر (کشخر دلگشای عربستان)…………………………………………………..641
گشت و گزار شهر مصر (کشخر دلگشای عربستان)…………………………………………………..643
سیر بلدة طیبة مصر(مملکت فرح زاری عربستان)…………………………………………………..644
خاتمه: در بیان مرقد مطهر حضرت خاتم الانبیاء صلی الله علیه وآله وسلم( سنگ بسم الله)…….653
سیر شهر اسلامبول (اقلیم خاطر پسند روم)……………………………………………………. 654
سیاحت اسکلة اسلامبول ………………………………………………… 657
تماشای قصبة قسطنطنیة (کشخر بی نظیر روم) ……………………………………………….660
تماشای بلدة تفلیس (ولایت گرجستان) …………………………………………………….. 666
سیاحت شهر تفلیس (مملکت گرجستان)……………………………………………………. 669
تماشای شهر ایروان (اقلیم آذربایجان)……………………………………………………671
سیر بلدة نخجوان (مملکت آذربایجان)………………………………………………………676
سیاحت تهمة تبریز(کشخر آذربایجان)……………………………………………………. 683
سیاحت شهر تبریز(اقلیم آذربایجان) …………………………………………………….684
سیر تهامة تبریز……………………………………………………….687
تماشای شهر تبریز…………………………………………………….689
گشت و گزار شهر تبریز……………………………………………….691
سیاحت شهر تبریز……………………………………………………..693
سیر بلدة تبریز ……………………………………………………….694
دیباچة احولات تلامیذ میرزا سنگلاخ خراسانی:697
احوال میرزا عبدالوهاب اصفهانی ………………………………………..700
میرزا رضای بغدادی ……………………………………………………711
میرزا محمود آشتیانی ………………………………………………….. 720
میرزا قدسی خراسانی ………………………………………………… 727
آقا محمد مهدی طهرانی ……………………………………………….. 738
حاجی میرزا علی تبریزی ………………………………………………749
میرزا زین العابدین کاشانی ……………………………………………… 756
میرزا عبد اللطیف لاهجانی ………………………………………………. 764
میرزا اسد الله شیرازی ……………………………………………….. 773
آقا محمد باقر اصفهانی ………………………………………………… 784
شیخ یوسف سنندجی……………………………………………………. 7796
میرزا احمد سلیمانیه ………………………………………………….. 804
علی نقی خان کرمانشاهانی ………………………………………………810
حسن قلی خان کرمانشاهانی ……………………………………………. 811
میرزا محمد بروجردی ………………………………………………… 821
میرزا عبد الغفار خراسانی ……………………………………………… 827
میرزا سلیم قوچانی ……………………………………………………835
میرزا ابوالقاسم مشهدی ……………………………………………….. 842
میرزا هاشم همدانی ……………………………………………………. 852
میرزا مهدی تبریزی ………………………………………………….. 859
مهدی قلی خان خویی ………………………………………………….. 868
شیخ عبد القادر اسلامبولی ……………………………………………… 877
میرزا عبد الرحمن هروی ملقب به آخوند زاده …………………………….. 886
غلط نامة احولات تلامیذ…………………………………………………………..894
در بیان احوالات خطاطان دولت عثمانیه(دیباچه):895
احولات وزیر مختار…………………………..898
شیخ الاسلام ولی الدین افندی …………………………………………… 901
درویش عبدی بخارایی …………………………………………………. 902
محمد یساری اسلامبولی……………………………………………….. 903
محمود چلبی اسلامبولی ……………………………………………….. 904
سیاه احمد چلبی اسلامبولی …………………………………………….. 904
طورمش زاده افندی ………………………………………………….. 905
محمد رفیع افندی و اسماعیل رفیق افندی …………………………………. 906
دده زاده محمد افندی ………………………………………………….. 907
عرب زاده محمد سعد الله افندی ………………………………………….908
یساری زاده مصطفی عزت افندی ……………………………………….. 909
مصطفی صدر الدین بیک ………………………………………………… 911
ملک پاشا زاده علی حیدر بیک ………………………………………….. 911
سید عبد القادررسیم افندی…………………………………………………………. 912
الحاج محمد زکی دده المولوی …………………………………………….. 912
یکبا زاری محمد ضیاء الدین افندی ………………………………………… 913
خاتمة کتاب مستطاب (1291 – هـ ق)…………………………………………………… 914
وصف نامة کتاب مستطاب ……………………………………………….. 918
غلط نامة سیاحت وبلاد……………920
فهرست اعلام…………………………………………..921
تصاویر و نمونه خط میرزا سنگلاخ ……………969 – 972